Hipertansif Kriz

* Hipertansif kriz izole veya hedef organ hasarı olarak SKB>=180 veya DKB>=120  olması olarak tanımlanmaktadır.
* Yetersiz tedavi veya anksiyete ile ilgili izole KB artışları acil bir durum olarak değerlendirilmemeli. Bu hastalara uygun HT tedavisi veya anksiyete tedavisi uygulanmalıdır.
* Hipertansif krizin tedavisi ilişkili organ hasarının tipine bağlı olup; akut inme tedavisinde son derece dikkatli KB düşüşü sağlamak gerekirken, akut pulmoner ödem ve aortik diseksiyonda hızlı ve agresif KB düşüşü hedeflenmelidir.
* Genel olarak ilk saatte <%25 KB düşüüşü amaçlanarak kısmi düşüş sağlanmalı ve daha sonra dikkatli şekilde tedaviye devam edilmelidir.

TEDAVİ

A) HİPERTANSİF İVEDİ (URGENCY):
- Hedef organ hasarı yok. (KB>=180/120)

1. Kaptoril [Kapril, Kaptoril] ve/veya Amlodipin [Norvasc, Monovas, Nipidol, Amlodis, Felodipin]


B) HİPERTANSİF ACİL (EMERGENCY):
- Akut ya da ilerleyici hedef organ hasarı mevcut. (Major nörolojik değişiklikler, hipertansif ensafalopati, serebral enfarktüs, intrakranial hemoraji, akut sol ventrikül yetmezliği, akut pulmoner ödem, aortik diseksiyon, böbrek yetersizliği, eklampsi...) (KB>=180/120)

1. Parenteral yolla KB düşüşünün gerekli olduğu durumlardır.

- Nitropurissid (Nipruss) 0.2-10 mcg/kg/dk IV infüzyon şeklinde başlanır, hedef KB düzeyine ulaşana kadar her 5dk da bir 0.5 mcg/kg/dk artırılır.

- Labetalol 0.25-0.5 mg/kg IV bolus, 2-4mg/dk infüzyon şeklinde hedef KB sağlanana kadar uygulanabilir. (ÜLKEMİZDE YOK)

Hipertansiyon

*Sistolik kan basıncı(SKB)nın >=140mmHg ve/veya diyastolik kanbasıncı(DKB)nın >=90mmHg olmasıdır.
*Yaşlılarda hipertansiyon  tedavi başlama sınırı SKB>=160mmHg'dır. 80 yaşın üzerindeki yaşlı hastalarda SKB'nin 150-140mmHg arasına düşürülmesi önerilmektedir. Bunun dışında tedavi hedefi 140/90 mmHg'nın altıdır.

TEDAVİ

1. Yaşam tarzı değişiklikleri:
-Tuz kısıtlanması (günlük 5-6 gr), alkol tüketimi kesilmeli, sebze ve meyve tüketimi artırılmalı, az yağlı diyet yapılmalı, kilo verme ve düzenli fiziksel egzersiz (haftada 5-7gün 30 dk yürüyüş, bisiklete binme vs.), sigarayı bırakma...

2. Farmakolojik tedavi:
-Çoğu hastada KB kontrolü için en az iki ilaç kombinasyonu gerekir. KB hedefin 20/10mmHg üzerinde ise eş zamanlı iki ajanın kullanılması önerilir.

-Birçok ACE-İ ve ARB'nin diüretiklerle ve kalsiyum kanal blokerleri ile kombine formları mevcuttur.

-Diretikler
Klortalidon+Atenelol (Tenoretic)
Klortalidon+Rezerpin (Regreton)
İndapamid (Fludex)
Furosemid (Lasix, Desal)

-Anjiotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri (ACE-İ)
Ramipril (Delix, Race, Revil, Blokace)
Perindopril (Coversyl) +İndapamid (Coversyl Plus), +Amlodipin (Coveram)
Enalapril (Enalap) +Nitrendipin (Enit)
Fosinopril (Monopril)
Lisinopril (Sinopryl)
Trandolapril (Gopten) +Verapamil (Tarka)
Silazapril (İnhibace)
Kaptopril (Kapril, Kaptoril)
Benazepril (Cibacen)

-Anjiotensin reseptör blokerleri (ARB)
Telmisartan (Telvis, Micardis)
Kandesartan (Atacand, Ayra, Cantab, Tensart) +Hidroklorotiazid (Atacand Plus)
Valsartan (Diovan, Cardopan) +Hidroklorotiazid (Co-Diovan), +Amlodipin (Exforge)
Losartan (Cozaar, Eklips, Sarilen) +Hidroklorotiazid (Hyzaar)
Eprosartan (Teveten)
İrbesartan (İrda, Karvea)
Olmesartan (Olmetec, Hipersar)

-Kalsiyum kanal blokerleri
Amlodipin (Norvasc, Amlodis, Monovas, Nipidol, Normopres, Vazkor)
Nifedipin (Adalat Crono, Nidilat)
Felodipin (Plendil)
Lercanidipin (Lercadip)
Nitrendipin (Baypress)
Lacidipin (Lacipil)
İsradipin (Dynacirc)
Verapamil (İsoptin)
Diltiazem (Diltizem)

-Beta blokerler
Atenolol (Tensinor, Nortan)
Metaprolol (Beloc, Saneloc, Betablok, Lopresor)
Bisoprolol (Concor)
Karvedilol (Arlec, Dilatrend, Carvexal, Calbicor)
Nebivolol (Vasoxen, Nexivol)

-a1 blokerler
Doksazosin (Cardura, Kardozin)

-Santral sempatolitikler
Rilmenidin (Hyperium)
Metildopa (Alfamet)
Moksonidin (Physiotens)

-Mineralokortikoid reseptör antagonistleri
Spironolakton (Aldactone),
Epleronon (Epleday, İnspra)

-Direk renin inhibitörleri
Aliskiren (Rasilez)

Dirençli HT: uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve 2 li kombine ilaç (toplamda 3 ilaç) kullanımına rağmen düzelmeyen tansiyondur. Dirençli HT hastalarında kontraendikasyon yoksa MRA'lar, amilorid ve a blokerler düşünülmelidir. (SEVK)